"'
Ολες οι δικτατορίες έχουν τα τρωτά τους σημεία" λέει ο Μακιαβέλλη της ειρηνικής επανάστασης, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Massachusetts και ερευνητής στο Harvard,
Gene Sharp.
Το θέμα έχει απασχολήσει χιλιάδες, μύρια, αvθρώπων. Μεταξύ αυτών κι'εμένα βέβαια. Έχοντας ζήσει σε ήπιας μορφής δικτατορίες και σε αυταρχικά καθεστώτα(1),
συμφωνώ.
Μάλιστα θα τολμούσα να προχωρήσω πιο πέρα:
Το πιο τρώτο σημείο σε κάθε αυταρχικό, σφετεριστικό, κλπ, καθεστός είναι η αναγνώριση της νομιμότητα του.
Και η αναζήτηση νομιμοποίησης, όταν πρόκειται για εμφανείς δικτατορίες. Στον δυτικό κόσμο, η νομιμοποίηση έρχεται κυρίως από τη διαδικασία εκλογών: δηλαδή, οι "υπήκοοι" φερονται να διαλέγουν τους έχοντες την εξουσία.
Επίσης, οι ακραίες συνθήκες, ο
κίνδυνος κατάλησης της Δημόσιας τάξης, η
Εθνική Ασφάλεια κ.α. αποτελούν ειδικές συνθήκες μέσα από τις οποίες εδρεύονται αυταρχικά καθεστώτα που, μάλιστα μετεξελλίσσονται σε δικτατορίες. Απλά, με το πρόσχημα των συνθηκών, μία ομάδα επεμβαίνει για να επαναφέρει τη τάξη και ξεχνά να φύγει...
- Όπως το γνωστό παράδειγμα του Χίτλερ.
- Παρομοίως οι "εκλογές" στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.
- Όπως η ίδια η Μπολσεβικική επέμβαση.
- Παρομοίως σε περιπτώσεις χωρών της Λατινικής Αμερικής.
- Ακόμα, βέβαια, και σε χώρες της Ευρώπης -- όπως π.χ. και στην Ελλάδα...
Υπάρχει όμως και η
άλλη πλευρά της νομιμότητας
ή, της "αναζήτησης νομιμοποίησης":
η νομιμότητα ή το σύμβολο νομιμοποίησης των "αντιφρονούντων". Αυτή η νομιμότητα είναι άρρικτα συνδεδεμένη με, και αντιστρόφως ανάλογη προς, την νομιμότητα του καθεστώτος ή της παρέας που διοικεί τη χώρα.Μπορούμε να πούμε, η νομιμότητα είναι οφθαλμοφανής σε όλους και κατανοητή απ'όλους εμάς τους δυτικούς σε πολλές περιπτώσεις: π.χ. στην Αίγυπτο, κατά τη παρούσα συγκυρία. Στο Ιράν. Στη Πολωνία παλιά, στην Ανατολική Γερμανία, κλπ.
Σε άλλες περιπτώσεις, είναι λιγότερο κατανοητή: σε μία εμφανώς νόμιμα εκλεγμένη (δηλ. ακολουθόντας τη εκλογική διαδικασία) διοικητική ομάδα, που στρέφεται η "επανάσταση"; προφανώς πουθενά, διότι σε αυτλες τις περιπτώσεις το καθεστώς αυτονομιμοποιείται κατά το δοκούν.
Ετσι, εγκαθιδρύεται μία ήπιας μορφής δικτατορία ή ένα αυταρχικό καθεστώς με όλα τα εχέγκυα της δημοκρατικής νομιμότητας . Προσφέρει επίσης την δυνατότητα εναλλαγής του δικτάτορα ή της ηγετικής ομάδας (π.χ. μεγάλα "κόμματα" με σταθερούς ηγέτες, κλπ)
ΕΔΩ οι όποιοι φιλόδοξοι "επαναστάτες" στερούνται αιτίας προφανούς και αντιληπτής απ'όλους: είναι επαναστάτες without a cause.
Θα τους πούμε "Γραφικούς"... αφού η νομιμότητα του καθεστώτος και η νομότυπη συμπεριφορά του, στερουν από τους επαναστάτες την δικαίωση των προσπαθειών τους.
Δεν είναι επανάσταση, είναι απλή διαφωνία και δεν τυγχάνει υποστήριξης. Ενίοτε δε θεωρείται και "παραξενιά".
Άρα σε δυτικές χώρες με αυταρχικά καθεστώτα όπου κυριαρχεί η καλά μελετημένη νομιμότητα και η κάθε κίνηση της "δημοκρατικής χούντας" συνοδεύεται από προσεκτικές νομιμοποίητικές ενέργειες, είναι εξαιρετικά δύσκολο να υπάρξει αντιδράσει σοβαρού βεληνεκούς αντίδραση...
Ειδικά όταν δεν πλήττεται πάντα και πασιφανώς το σύνολο του πληθυσμού (πλην της διοικούσας παρέας βέβαια), αλλά μόνο διαιρεμένα μέρη της -- που ενδέχεται κατά διαστήματα και να αλλάζουν.
Δεν υπάρχει η κοινή συνιστώσα που θα συμβόλιζε και θα ωθούσε αυθόρμητα σε ανατροπή.
Σε περιπτώσεις τάτοιων καθεστώτων, δεν μπορεί να ενεργήσει ο αυθορμητισμός. Αντιθέτως χρειάζεται σκέψη, προετοιμασία και μεγάλη προκαταρκτική οργάνωση.
Αυτά είναι πολύ δύσκολα αντικείμενα σε κοινωνίες κατακερματισμένες σε μικρο-ομάδες διαφόρων συμφερόντων -- όπως είναι οι δικές μας.
Πιστεύω ότι, εδώ και δεκαετίες, στην Ελλάδα λειτουργεί ήπιας μορφής δικτατορία με το αυταρχικό καθεστώς και την Διοίκηση που το στηρίζει.
Οι προσωπικές ελευθερίες, δόξα τω Θεώ, δεν πλήττωνται. Αλλά η δημιουργία θέσεων εργασίας εκτός Δημοσίου είναι πολύ δύσκολη και επικίνδυνη. Η πρόσβαση στην εργασία λοιπόν είναι ελεγχόμενη
Οι πρόσβαση σε μικρές δραστηριότητες είναι σχετικά ανοικτή. Αλλά η πρόσβαση σε μεγάλα εγχειρήματα είναι ελεγχόμενη από γραφειοκρατική πολυπλοκότητα (νομίμως θεσπισμένη, συνήθως).
Η ισότητα έναντι των νόμων υπάρχει και εφαρμόζεται. Ο νόμος εξαιρεί από από τις συνέπειες του νόμου τις διοικούσες ομάδες και τους γύρω.
Στην Ελλάδα υπάρχουν 300 άτομα που επαγγέλλονται την άμεση εκπροσώπηση των ψηφοφόρων. Εάν παρατηρηθεί, πέραν του "κανονικού" δυσλειτουργία ή ατυχής χειρισμός υποψία ατασθαλίας, κλπ, καπόιου/ων αξ αυτών,υπάρχει μηχανισμός που εξετάζει την υπόθεση ενδελεχώς.
- Πρόκειται για εξεταστική επιτροπή που δημιουργείται και συνέρχεται για το λόγο αυτό.
- Αποτελείται από συναδέλφους του/ων εξεταζόμενου/ων.
- Μπορεί να καταλήξει σε πολλά, μη δεσμευτηκά συμπεράσματα ή σε τίποτα.
Όλα τα παραπάνω είναι καθ'όλα νόμιμα.
Και το σπουδαιότερο: Ο μηχανισμός στήριξης της νομιμότητας λειτούργησε σωστά!!!
Και θυμίζω μία παλιά ιστορία που ήθελε τους κατοίκους Σοβιέτ και Σοσιαλιστικών χωρών να ζουν με απαγόρευση μετάβασης στη Δύση. Εσφαλμένη εντύπωση! Οι ελευθερίες κίνησης ήταν εξασφαλισμένες στους κάτοικους της Σοβιετίας. Απλά, θέματα προσωπικής ασφάλειας, προστασίας, κ.α., περιόριζαν τη πρόσβαση στη Δύση.
Όλα νόμιμα δηλαδή.
Βέβαια οι κάτοικοι των Σοβιετικών χωρών είχαν την έξωθεν μαρτυρία για το τι περνούσαν και το "επαναστατικό ιδεώδες" μεσουρανούσε.
Οι κάτοικοι της Ελληνικής Δημοκρατίας, τι έχουν;;; πολύ ηπιότερης μορφής αυταρχικό καθεστώς, βέβαια.
Όσο για ιδανικά και ιδεώδη -- γιοκ.
Π.χ. : στην Ελλάδα κάποτε, επιφανής πολιτικός ονόματι Α. Παπανδρέου και η ομάδα του άλλαξαν (νόμιμα) τον τρόπο που εκλέγονται υποψήφιοι για να πετύχουν θετικό για την ομάδα τους αποτέλεσμα σε εκλογές. Διαδικαστικά και λειτουργικά, οι εκλογές τελέστηκαν χωρίς μεγάλες παρασπονδίες, αλλά με τα σκοπούμενα αποτελέσματα, βέβαια.
1) Σοβιετική Ενωση, Ουγγαρία, Ελλάδα
Posts
